Kamienie szlachetne - rzadko spotykane, czyste, jednorodne, przezroczyste i wartościowe odmiany niektórych minerałów i skał. Kamienie te odznaczają się silnym połyskiem, efektownym zabarwieniem (lub są zupełnie bezbarwne), dużą trwałością i twardością. Stosuje się je w jubilerstwie, oprawia w złoto, srebro i inne metale szlachetne.
Przykładami kamieni szlachetnych mogą być: diament (odpowiednio oszlifowany nosi nazwę brylantu) , szmaragd, rubin,szafir,topaz, aleksandryt, akwamaryn, turmaliny, perła
Kamienie o nieco mniejszej twardości i trwałości, a w związku z tym o mniejszej wartości jubilerskiej nazywa się kamieniami ozdobnymi. Są to m.in. jaspis, agat, malachit, lapis-lazuli.